Door de klimaatverandering stijgt wereldwijd de zeespiegel. Sinds 1901 komt het water voor de Nederlandse kust nu al 22 centimeter hoger. Tot en met het jaar 2050 wordt een verdere stijging van 15 tot 45 centimeter verwacht. Daarom nemen dijkbeheerders maatregelen, door landelijk dijken te verhogen en te versterken. Ter voorbereiding op de dijkverzwaring, is er deze zomer gewerkt aan de ondergrondse infra rondom de Lauwersmeerdijk tussen Lauwersoog en Vierhuizen, grenzend aan de Waddenzee. Ook voor Baas werk aan de winkel: het verleggen van vele kilometers aan nutsleidingen.
Het is half mei als Baas met groot materieel uitrukt richting het noordelijkste punt van de provincie. Het project omvat meerdere disciplines: kabels voor laag- en middenspanning, leidingen voor hoge- en lagedruk gas, water en glasvezel krijgen over 14 kilometer een nieuwe locatie. Er is zelfs al rekening gehouden met de toekomst, door leidingen geschikt te maken voor het transport van waterstof. Opdrachtgevers zijn Enexis Netbeheer, het Waterbedrijf Groningen en VolkerWessels.
Het project is zonder meer ambitieus. “Officieel moet het werk voor het einde van het jaar klaar zijn. De planning is gebaseerd op opleveren voor 15 oktober. Dan start het stormseizoen en mag er niet meer binnendijks gegraven worden. Als de weersomstandigheden het toelaten kan er in goed overleg met het Waterschap worden afgeweken. Liever wil je deze situatie voorkomen”, zegt projectleider Rudy van der Veen.
Uitvoerder Ferdinand Nicolai is al ruim vóór de start van de uitvoerende werkzaamheden bezig met het project. Al maanden zelfs. ‘Voor we een werk gaan doen, rij/loop ik er al twee, drie of desnoods wel tien keer overheen. Dan leef je jezelf helemaal in het project in. Je overziet dan ook al mogelijke knelpunten die je kunt krijgen. We gaan altijd de grond in met ons werk. Van bovenaf kun je niet zien wat zich in die grond afspeelt. Daarom wil ik ook graag betrokken zijn bij de engineering: hoe komen we nou van A naar B? Is het maakbaar? Zijn er afspraken gemaakt met de omgeving, met de belanghebbenden? Is de voorbereiding goed, dan heb je al een groot deel van de begeleiding en uitvoering op het werk geregeld.’
Om voldoende capaciteit te kunnen mobiliseren voor de korte uitvoeringsperiode, schakelt Baas een fors aantal onderaannemers in. Vaste partners en bedrijven met specialistische kennis zegt Rudy. ‘We moesten hier bijvoorbeeld een lang stuk aanleggen door landbouwgrond. Het is dan prettig om te vertrouwen op een partner die weet hoe je die grond weer moet herstellen en bekend is bij de boeren. Dat wekt vertrouwen. Zonder onze partners maken wij geen werk. Zij zijn cruciaal in ons team’.
In combinatie met de krappe deadline maakt de personele bezetting het voor Ferdinand tot een uitdagend project. ‘Wat er op je afkomt als uitvoerder? Organisatie vooral. Maar daar zijn wij bij Baas toevallig goed in. Het is geen werk voor vier, vijf man, er liepen er hier wel veertig, vijftig op een dag. Als uitvoerder zorg je dat iedereen zijn werk doet volgens de structuur die je in je hoofd hebt. Iedereen hier heeft zijn eigen stukje van het werk. Maar het overzicht moet wel bewaard worden.’
De Lauwersmeerdijk is een relikwie uit het eind van de jaren zestig, toen de Lauwerszee definitief werd afgesloten en het Lauwersmeer werd. Bij de toenmalige dijkaanleg is geen rekening gehouden met een toekomstige stijging van de zeespiegel. In de aangepaste Waterwet van 2017 zijn nog strengere eisen aan de Nederlandse dijken gesteld. Voor de Lauwersmeerdijk komen die eisen neer op een verhoging van enkele decimeters tot een meter. Ook de dijkbekleding wordt versterkt, om weerstand te kunnen bieden aan een stormachtige Waddenzee.
Al snel blijkt dat het niet blijft bij leidingen op een nieuwe plek leggen. Rudy: ‘Er kwam steeds meer werk bij dat we ter plekke moesten inpassen: meer legwerk en gestuurde boringen, extra aansluitingen, klantverzwaringen en het aansluiten van laadpalen. Als meerwerk hebben we ook nog 750 meter asbestcementleidingen meegenomen. Het waren leidingen uit de jaren zestig die zo broos waren dat ze al knapten toen we in de buurt aan het werk waren. Dan moet je asbest verwijderen volgens de veiligheidsvoorschriften.’
Uitvoerder Ferdinand wordt ook nog geconfronteerd met zijn voormalige werkgever, het ministerie van Defensie waar hij in achttien jaar tijd vergelijkbaar werk deed. Een deel van de werkzaamheden is gepland op defensieterrein, waar in die periode schietoefeningen zijn. Ferdinand: ‘We moesten daarom de werkzaamheden eromheen plannen. De oefeningen waren bekend bij ons. En de communicatie met Defensie was goed.’
In de zomer trekt het prachtige gebied veel recreanten. Door het aanstellen van een omgevingsmanager heeft Baas ook gezorgd dat de omgeving goed geïnformeerd was over mogelijk overlast. Een week voor de start van het stormseizoen is het graafwerk gedaan. Nu komt het aan op de afronding, zoals het herstellen van bestrating. Rudy kijkt tevreden achterom. ‘Het is een complex werk geweest, door het meerwerk en ook omdat we de gehele engineering voor Enexis hebben verzorgd. In een relatief korte periode hebben we het project kunnen uitvoeren: in week 24 gestart, in week 44 opgeleverd. Twintig weken. Dat is een hele prestatie.’